زنده یاد دکتر محمد حسن هجرتی
همزمان با حركت توفنده انقلاب اسلامي مردم متدين و انقلابي گناباد نيز به پيروي از امام و پيشواي عظيم الشان انقلاب اسلامي اعتراضات و تظاهرات خود را عليه رژيم ستم شاهي آغاز نمودند. يادآوري اين نكته خالي از لطف نيست كه سابقه مبارزات روحانيت گناباد عليه نظام طاغوت به مدتها قبل بر مي گردد. به عنوان مثال شيخ محمد تقي بهلول گنابادي به عنوان شخصيتي كه نام او با حادثه مسجد گوهرشاد در سال 1314 هميشه قرين خواهد بود از پيشگامان مبارزه به حساب مي آيد و زمانيكه نهضت ملي كردن نفت به رهبري دكتر مصدق و آيت الله كاشاني شكل گرفت و بعدها در جريان نخست وزيري دكتر مصدق روحانيت گناباد و از جمله ناشر الاسلام گنابادي (حاج شيخ محمد مدني) و سيد محمد روحاني پشتيباني خود را بوسيله تلگراف به محضر آيت الله كاشاني اعلام نمودند كه ايشان نيز آنرا مورد عنايت ويژه قرار داده و در آن زمان مرحوم ميرزا جواد آقا تهراني كه از مشاهير عرفان و زهد در كشور بودند براي روحانيت گناباد سخنراني نموده و آنان را به طرفداري از آيت الله كاشاني و دكتر مصدق ترغيب و تشويق نمود كه اين نشان مي دهد روحانيت آگاه گناباد هدايت و رهبري خود را از جايگاهي اصولي دريافت مي نموده اند .
در مبارزات انقلابي مردم گناباد به مرور زمان حسينيه گناباد (كه امروز نيز منشاء خدمات مؤثر است) محوريت ويژه اي پيدا كرد. بيانيه ها از آنجا توزيع مي شد، راهپيمايي ها در آنجا سازماندهي مي شد و تصميميات مهم در آنجا اتخاذ مي گرديد و ارتباط با امام و رهبر نهضت از اين كانون برقرار مي شد، لذا مورد توجه خاص و عام بود. حادثه 5 آبان 1357هم (كه پس از پايان يافتن مراسم برگزاري اربعين قربانيان زلزله طبس) در همين محل بوقوع پيوست كه با تير اندازي مأمورين رژيم شاهنشاهي سه نفر به نام هاي سيدمهدي ابراهيمي، حسين ابراهيمي و حجت الاسلام حاج شيخ محمد باصري مجروح شدند. تا اين زمان نيز هر سه نفر نام برده به عنوان شهيدان زنده در قيد حيات هستند. زمانيكه نامبردگان در بيمارستان امام رضا (ع) در مشهد مورد تفقد و عيادت حضرت آيت الله خامنه اي (رهبر معظم انقلاب اسلامي كه در آن روز ها از هدايتگران نهضت در خراسان بودند) قرار گرفتند ايشان وقتي ملاحظه نمودند كه دو نفر بنام ابراهيمي (كه ظاهراً نسبت فاميلي هم با يكديگر نداشته اند) كنار هم بستري هستند و در يك حادثه آسيب ديده اند در تعبيري لطيف با اين مضمون فرمودند: نهضت ما ابراهيمي است لذا تير ها شما ابراهيمي ها را گلچين كرده است.
با پيروزي انقلاب اسلامي و آغاز حكومت انقلابي، تحولات گناباد نيز به سرعت شكل گرفت آقاي ميري نژاد به عنوان اولين فرماندار بعد از انقلاب در گناباد منصوب شد و پس از ايشان تا به امروز آقايان شكيبي، حسيني، شوريده، حسين پور، باقري، شوريده، پژوهش، خياباني، عربي، شعباني، قرباني، اسفندياري و محمد صفايي يكي پس از ديگري عهده دار فرمانداري شهرستان گناباد شدند.
اولين نماز جمعه گناباد در مورخه 5/1/1362 به امامت حجت الاسلام حاج شيخ محمد علي حكمت برگزار گرديد و ايشان براي مدت 8 سال امامت جمعه گناباد را عهده دار بودند تا اينكه در سال 1371 حجت الاسلام حاج شيخ حسن صادقي نصب به امامت جمعه گناباد منصوب و اولين نماز جمعه به امامت ايشان در مورخه 8/3/1371 برگزار گرديد. نماز جمعه گناباد همواره با شكوه و نظم ويژه اي برگزار گرديده است.
در حوزه مديريت آموزش و پرورش شهرستان در اولين روزهاي پيروزي انقلاب اسلامي آقاي ابراهيم فاضلي به مديريت اين مجموعه برگزيده و پس از ايشان آقايان محمود ناصريان، عزت الله سلماني، حبيب الله بهاري، غلامرضا حسين پور، حسين عباس زاده، علي مستجاب الدعوه، عليرضا اسماعيل زاده، محب الله حميدزاده، عليرضا شكيبا، محمد قامتي و محمد رضا درّي به ترتيب مديريت آموزش و پرورش شهرستان گناباد را عهده دار شده اند.
در عرصه نمايندگي مجلس شوراي اسلامي نيز در اولين دوره آقاي شيخ احمد ملازاده به نمايندگي مردم شريف گناباد به مجلس راه يافت و پس از ايشان دكتر مهدي مهديزاده براي 4 دوره متوالي (16سال) اين افتخار را از آن خود نمود. در دوره ششم دكتر آزادي آزادمنش به مجلس رفت و سپس در دوره هفتم جاي خود را به حجت الاسلام سيد محمود مدني بجستاني داد.
دانشگاهها و مراكز آموزش عالي گناباد نيز از سال 1365 و با راه اندازي دانشگاه آزاد اسلامي گناباد كار خود را آغاز كرد. و پس از آن دانشكده علوم پزشكي در سال 1365 ، دانشگاه پيام نور در سال 1369و بعد ها آموزشكده هاي فني سما و محموديه در سالهاي 1382 فعاليت هاي آموزشي خود را آغاز نمودند كه به دليل اهميت نقش دانشگاهها در تحول و توسعه شهرستان در اين خصوص در فصل چهارم به تفضيل صحبت شده است.
اولين شهردار گناباد پس از انقلاب اسلامي آقاي سيد محمد اميني از معلمان آموزش و پرورش بود كه بعدها آقايان اصغري، ذبيحي نو، حسيني، مرداني، خزائي، خادم الشريعه، اصغري، شاكري، معلمي، اسماعيليان، بنايي، قندهاري و قاسمي عهده دار اين مسئوليت شدند و آقاي حميد بنايي براي دومين بار نيز در سال 1386 از طرف شوراي اسلامي شهر گناباد به سمت شهر دار منصوب گرديد.
از سال 1377 كه اصل مربوط (شوراهای اسلامي شهر و روستا) اجرايي شد مردم در اولين دوره آقايان علي اكبر آقايي، دكتر جليلی، عباس قاسمي، حسين علي اكبري، محمد موذن و حسن جواهرفر را به عنوان عضو شورا برگزيدند كه با كناره گيري دكتر جليلي آقاي جواهر فربه شورا راه يافت. در دومين دوره نيز مردم آقاي علي اكبر آقايي، عباس قاسمي، غلامرضا مرادي، غلامرضا فرخ گيسور و علي اكبر ناظمي را به عنوان منتخبين خود به شوراي شهر فرستادند كه البته بعد ها با كناره گيري آقاي علي اكبر آقايي از رياست و عضويت شوراي اسلامي آقاي عليرضا موحد به عضويت شورا در آمد و با انتخاب آقاي مهندس قاسمي به عنوان شهردار گناباد جاي ايشان را نيز دكتر عبدالجواد خواجوي گرفت.
در سومين انتخابات شورا كه در مورخه 24/9/1385 برگزار شد آقايان حجت الاسلام محمد رضا اميري، سيد حسين پور هاشمي، جواد روحاني، محمد رضا خاكستاني و غلامرضا فرخ گيسور به عنوان منتخبين مردم آغاز به كار نمودند. از تاريخ تاسيس اداره ها و نهاد هاي انقلابي شهر و مسئولين آنها به خاطر جلوگيري از طولاني شدن نوشتار آن خودداري مي شود.
در عرصه ادبيات و شعر نيز در سالهاي اخير با تشكيل انجمن ادبي پروين گنابادي و انجمن شعر سپيد فعاليتهاي جديدي آغاز شده و چند نفر از شاعران معاصر گنابادي نيز اقدام به انتشار ديوانهاي اشعار خود نموده اند. از كساني كه امروزه در اين عرصه از اشتهار بيشتري برخوردارند مي توان شاعر محلي سرا آقاي اسفنديار فياضي و كساني مانند آقايان كاظمي، اميري، نوربخش، صابري و از روحانيوني مانند حجت الاسلام قاسم پور( قاسمي ) و حجت الاسلام معلمي نام برد.
برگرفته از کتاب گناباد از فرود تا فردا – تالیف دکتر محمدحسن هجرتی
