نقش مالكيت هاي ارضي در توسعه روستايي

نقش مالكيت هاي ارضي در توسعه روستايي
مطالعه موردي: دهستان پايين رخ تربت حيدريه

دكتر محمد حسن هجرتي
استاديار گروه جغرافيا دانشگاه آزاد اسلامي واحد مشهد

مهرنوش افشاري
كارشناس ارشد جغرافيا و برنامه ريزي روستايي دانشگاه آزاد اسلامي واحد مشهد

تاریخ دریافت مقاله : 1389/08/08                    تاریخ پذیرش مقاله : 1389/10/10

چكيده
موضوع مالكيت ارضي، موضوعي پيچيده و بسيار مهم است كه مي تواند به عنوان مانعي در جهت توسعه كشاورزي و توسعه روستايي به شمار آيد. پديده كوچك و خرد بودن اراضي كه برگرفته از اصلاحات ارضي است به عنوان مانع اصلي براي توسعه كشاورزي پايدار تلقي مي گردد. منابع اصلي توليد محصولات كشاورزي يعني آب و زمين داراي مقاديري ثابت هستند اما جمعيت به طور روز افزوني افزايش مي يابد و همين امر انسان را براي تامين مواد غذايي با محدوديت مواجه كرده است. استفاده از تكنولوژي مي تواند عملكرد نيروي كار، زمين و آب را به عنوان منابع اصلي توليد افزايش دهد. كاربرد ماشين آلات مي تواند منجر به افزايش توليد و درآمد كشاورزان و در نهايت افزايش درآمد در بخش كشاورزي شود. كوچك بودن قطعات زمين هاي كشاورزي اين امر را با مشكل مواجه نموده است، يكي از راه هاي پيش رو براي حل اين مسئله، يكپارچه سازي و ساماندهي اراضي است. دهستان مورد مطالعه با توجه به شيوه اداره روستاها (بزرگ مالكي و كوچك بودن مزارع) و تعدد روستاهاي بزرگ مالكي مورد بررسي قرار گرفته است. براساس فرضيات، روستاهاي نمونه هم از روستاهاي بزرگ مالكي و هم از روستاهايي كه به شيوه سنتي اداره مي شوند انتخاب شده و بعد از تنظيم پرسشنامه و مصاحبه حضوري و مطالعات ميداني، نتايج حاصل با نرم افزار spss مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. باتوجه به نتايج به دست آمده، بزرگ بودن اراضي كشاورزي هرچند باعث افزايش بهره وري در واحد سطح خواهد شد اما روستاييان خرده پا علاقه اي نسبت به ساماندهي نداشته و آن را موجب بيكاري دانسته اند و شيوه كشت سنتي را به كشت نوين ترجيح مي دهند.

واژگان كليدي: مالكيت، اراضي كشاورزي، بزرگ مالكي، كشاورزان خرده پا، ساماندهي و يكپارچه سازي اراضي كشاورزي

دانلود مقاله